English

Furman śmierci reż. Victor SjöströmFurman śmierci reż. Victor Sjöström
Ciekawostki z przestrzeni NH
25 lis 10
Wydarzenie: Svensk Filmindustri w TVP Kultura

Skandynawska kinematografia odegrała bardzo istotną rolę w produkcyjnym i artystycznym rozwoju europejskiej kinematografii. Jej złoty okres przypada na lata 1917-1925. Svensk Filmindustri - wytwórnia powstała z połączenia Svenska Bio i Filmindustri AB Skania była w latach 20. jednym z największych europejskich producentów filmowych. Pod jej szyldem tworzyli najwięksi skandynawscy reżyserzy tamtych lat, m.in. Victor Sjöström, twórca przełomowego filmu "Terje Vigen" - otwierającego "złoty wiek" szwedzkiego kina - oraz "Furman śmierci", który zainspirował Fritza Langa, Wilhelma Murnaua i uważającego się pod wieloma względami za ucznia Sjöströma, Ingmara Bergmana.

Kolejnym twórcą był Mauritz Stiller, któremu sławę przyniósł film "Erotikon" w którym zabłysnął perfekcyjnym warsztatem filmowym. Uznaje się dziś Stillera za twórcę nowego gatunku filmowego - wyrafinowanej komedii miłosnej, kontynuowanego w USA przez Ernsta Lubitscha czy Billego Wildera w ramach tzw. screwball comedies. Jednakże największą sławę przyniosły Stillerowi dwa arcydzieła: "Skarb rodu Arne", rozgrywająca się w XVI Szwecji opowieść o miłości i zbrodni oraz "Gdy zmysły grają", monumentalna adaptacja powieści Selmy Lagerlöf, z debiutancką rola Grety Garbo.

Jednym z najciekawszych, spośród twórców, działających w tamtych latach w Svensk Filmindustri, był Duńczyk Benjamin Christensen. Jego film "Czarownica" był największym przedsięwzięciem produkcyjnym tamtych lat i niestety największym finansowym fiaskiem. Niedoceniona przez ówczesną publiczność, dziś uznawana jest za jedno z największych osiągnięć ówczesnej kinematografii, a sam Christensen - za wizjonera kina.

Skarb rodu Arne (Herr Arnes pengar)- reż. Mauritz Stiller rok prod. 1918

emisja: 2 grudnia

godz. 20:00 Nieme kino szwedzkie odc.1 (STUDIO)

20:20 FILM

Akcja rozgrywa się na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Elsalill, przybrana córka bogatego pana Arne jest jedyną, która przeżyła krawawy najazd, jaki jej rodzinie zgotowali żołnierze szkoccy. Nie wiedząc o tym, zakochuje się w jednym z żołnierzy.

Erotikon (Erotikon)- reż. Mauritz Stiller rok prod. 1920

emisja: 9 grudnia

godz.20:05 Nieme kino szwedzkie odc.2 (STUDIO)

godz.20:20 FILM

Adaptacja powieści "Błękitny lis" Ferenca Herczega. Mauritz Stiller nakręcił lekką komedię: Irene Carpentier, żona badacza owadów pragnie rozwieść się z mężem i w tym celu pozoruje zdradę małżeńską. Wywołuje tym jednak zazdrość nie męża, lecz kochanka. Irene porzuca męża i wraca do matki, przebaczając ukochanemu wybuchy zazdrości. Komedia Stillera zyskała uznanie głównie dzięki błyskotliwemu humorowi. "Erotikon" wywarł znaczny wpływ na komedie Lubitscha i Wildera z lat dwudziestych, stanowiące przeciwieństwo melodramatycznych filmów miłosnych, dominujących w tym czasie na ekranach.

Furman śmierci (Körkarlen)- reż. Victor Sjöström rok prod. 1921

emisja: 16 grudnia

godz. 20:00 Nieme kino szwedzkie - odc.3 (STUDIO)

godz. 20:20 FILM

Film uznawany za szczytowe osiągnięcie szwedzkiej szkoły niemego kina. Oparty na noweli Selmy Lagerlöf, opowiada historię życia alkoholika Davida Holma (w tej roli sam Victor Sjöström). Bohater w wyniku pijackiej bijatyki ginie w noc sylwestrową i zgodnie z legendą - jako ostatni zmarły grzesznik w roku - przez cały kolejny rok musi pełnić rolę furmana karawanu Śmierci. Film poza świetnym aktorstwem i uniwersalnym przesłaniem cechują finezyjne zdjęcia autorstwa Juliusa Jaenzona.

Czarownica (Häxan) - reżyseria Benjamin Christensen rok prod. 1922

emisja: 23 grudnia

godz. 20:00 Nieme kino szwedzkie - odc.4 (STUDIO)

godz. 20:20 FILM

W swym najpopularniejszym filmie B. Christensen, łącząc dokument z fabułą, przedstawia historię czarnej magii na przestrzeni wieków. Ukazując ilustracje z epoki, daje widzowi wgląd w świat wyobrażeń owych czasów, następnie już w scenach fabularyzowanych przedstawia wiarę w czarownice: kobiety te pokazuje w trakcie warzenia miłosnego napoju, przed kontaktem z diabłem, czy przy denuncjacji przez ich współtowarzyszki. W końcu na ekranie ukazują się narzędzia tortur. Dokonując skoku we współczesność (odtwórczynie ról czarownic zostają pokazane jako beztroskie mieszkanki domu starców), Christensen wiąże średniowieczne zabobony z "nowoczesnymi" chorobami nerwowymi, takimi jak histeria czy kleptomania. Reżyserowi chodzi w tym filmie nie tyle o historyczne fakty, ile raczej o skutki oddziaływania przesądów na psychikę jednostki. W rolę diabła wcielił się sam Christensen. Po klęsce finansowej filmu reżyser opuścił Szwecję dla Hollywood.

Gdy zmysły grają (Gösta Berlings saga) - reż. Mauritz Stiller rok prod. 1924

emisja: 30 grudnia,

godz. 20:00 Nieme kino szwedzkie odc.5 (STUDIO)

godz. 20:15 FILM

Ponad trzygodzinna adaptacja debiutanckiej powieści Selmy Lagerlof. Film uznawany za zamknięcie "złotej ery" szwedzkiej kinematografii. Film opisuje skomplikowane losy pastora Gösty Berlinga, pozbawionego swej parafii za nadużywanie alkoholu. Brawurowy debiut Grety Lovisy Gustafsson czyli Grety Garbo.

Moje AFF
Strona archiwalna 1. edycji (2010 rok)
Przejdź do strony aktualnej edycji festiwalu:
www.americanfilmfestival.pl
Nawigator
październik 2010 (1. edycja)
PWŚCPSN
1819 20 21 22 23 24
Skocz do cyklu
Szukaj
filmu / reżysera / koncertu:
© Stowarzyszenie Nowe Horyzonty 2010-2011
aff@snh.org.pl
www.americanfilmfestival.pl
realizacja: Pracownia Pakamera